Choroba zwyrodnieniowa stawu kolanowego (gonartroza): diagnostyka i leczenie

Do 20% wszystkich osób w wieku powyżej 25 lat jest zagrożonych rozwojem deformującej choroby zwyrodnieniowej stawu kolanowego. Staw kolanowy funkcjonuje w trybie kompresji osiowej, w związku z czym jego powierzchnie stawowe podlegają stałym obciążeniom oraz zmianom zwyrodnieniowym chrząstki szklistej.

Rozpowszechnienie

Patologia chrząstki stawowej o charakterze zwyrodnieniowo-dystroficznym z udziałem w tym procesie tkanki kostnej, torebki stawowej, więzadeł i mięśni nazywana jest artrozą deformującą. W terminologii występują synonimy:

• zapalenie kości i stawów;
• zapalenie kości i stawów;
• zwyrodnieniowe zapalenie stawów;
• artroza;
• przerostowe zapalenie stawów;

Jeśli chodzi o częstość, uszkodzenie kolana następuje bezpośrednio po stawie biodrowym, dlatego uformowało się stabilne sformułowanie: „gonartroza stawu kolanowego". Badano zależność częstości występowania choroby od wieku:

26 - 44 lata	5% dorosłych
45 - 59 lat	16, 70%
60 - 69 lat	12, 10%
70 lat i więcej	jedenaście%

We wszystkich grupach wiekowych ilościowo dominują przedstawiciele płci pięknej. U nich artroza stawu kolanowego występuje 1, 2-1, 4 razy częściej niż u mężczyzn.

W dziedzinie uporczywej niepełnosprawności zniekształcająca artroza stawu kolanowego stanowi prawie 30% wszystkich przyczyn niepełnosprawności związanych z patologią stawu.

Klasyfikacja gonartrozy

Ze względu na rozwój choroba dzieli się na dwie duże grupy: pierwotną i wtórną. Podstawowy powstaje bez widocznych warunków wstępnych. Wtórny jest poprzedzony (lub towarzyszy) czynnikom prowokującym:

1. zaburzenia biomechaniki: urazy, nadmierne obciążenia, wady rozwojowe (dysplazja), patologia szkieletu (skolioza, płaskostopie), otyłość;
2. procesy zapalne: aseptyczne lub zakaźne zapalenie stawów, częste wylewy krwi do stawów w hemofilii;
3. choroby metaboliczne: dna moczanowa, hemochromatoza, choroba Pageta;
4. zaburzenia gruczołów dokrewnych: akromegalia, cukrzyca, zaburzenia przytarczyc;
5. naruszenia odpowiedniego ukrwienia: żylaki i zespół pozakrzepowy, zatarcie zapalenia wsierdzia, miażdżyca naczyń kończyn dolnych;

W praktyce medycznej bardziej przydatna jest klasyfikacja według ciężkości zmian patologicznych. Oceny dokonuje się na podstawie badań rentgenowskich. Najpopularniejsza klasyfikacja kliniczna i radiologiczna.

ja inscenizuję

Na zdjęciu nieznaczne zwężenie szpary międzystawowej (porównanie ze zdrowym stawem), początek stwardnienia tkanki kostnej okołochrzęstnej. Klinicznie - ból pojawia się podczas chodzenia lub bezpośrednio po nim, przy dłuższym staniu. Bardziej wyraźny podczas wchodzenia po schodach. Przechodzi w spoczynku. Gonartroza I stopnia nie wpływa znacząco na funkcję stawu.

II etap

Przestrzeń stawowa jest 2-3 razy węższa niż normalnie. Stwardnienie jest bardziej wyraźne, występują osteofity (kolczaste narośla tkanki kostnej wzdłuż krawędzi przestrzeni stawowej i kłykci). Ból jest umiarkowany, występują oznaki hipotrofii mięśniowej, kulawizny. Widoczna deformacja kolana w osi czołowej. Gonartroza II stopnia prowadzi do zauważalnego ograniczenia ruchomości stawów.

III etap

Stwardnienie elementów chrzęstnych, deformacja powierzchni stawowych. Występują obszary martwicy podchrzęstnej, miejscowa osteoporoza. Torbiele w sąsiedniej tkance kostnej. Przestrzeń stawowa jest krytycznie zwężona, czasami nieokreślona. Osteofity znacznych rozmiarów. Zanik mięśni uda i podudzia, staw jest niestabilny, występuje wyraźna deformacja. Ruch w kolanie jest czasami niemożliwy, powstaje przykurcz. Podczas ruchu - silny ból, kulawizna.

Takie podejście do klasyfikacji jest wygodne, ponieważ umożliwia ocenę objawów klinicznych w odniesieniu do zmian organicznych. Daje możliwość doboru skuteczniejszego leczenia w oparciu o kompleksową ocenę stanu stawu.

Mechanizm rozwoju

Patogeneza każdej artrozy przebiega przez trzy etapy:

1. Uszkodzenie mikrostruktur chrząstki. Pod wpływem któregokolwiek ze szkodliwych czynników związki wielkocząsteczkowe tracą swoją wytrzymałość i wzbogacają się o cząsteczki wody. Zdolność kolagenów o małej masie cząsteczkowej do łączenia się w makrocząsteczki jest upośledzona. Prowadzi to do zmniejszenia wytrzymałości i trwałości chrząstki szklistej. Chondroprotektory przeciwdziałają takim zjawiskom.
2. Jeśli czynnik prowokujący nie zostanie wyeliminowany, osłabienie składników chrząstki (glikozaminoglikanów, proteoglikanów) trwa nadal. Prowadzi to do aktywacji procesów naprawczych. Ich rezerwa mocy nie jest szczególnie duża, więc ten etap szybko przechodzi w następny.
3. Zakłócenie mechanizmów kompensacyjnych prowadzi do postępującej destrukcji chrząstki stawowej, śmierci jej komórek – chondrocytów. Pęknięcia chrząstki rozciągają się na leżącą poniżej kość. Zwiększa się stopień oderwania składników chrzęstnych, dochodzi do ich rozwłóknienia, co prowadzi do ścieńczenia błony szklistej.

Na części kości, przy deformującej artrozie stawu kolanowego, dochodzi do zgrubienia (stwardnienia), pojawiają się torbiele i obszary o nierównej gęstości kości. Stąd deformacja powierzchni stawowych, rozwija się niestabilność stawu.

Diagnostyka

Rozpoznanie opiera się na zestawie danych uzyskanych w wyniku ankiety (wywiadu), badania lekarskiego oraz instrumentalnych metod badawczych. Te ostatnie obejmują badania radiograficzne (CT, MRI), radioizotopowe (scyntygrafia), artroskopię.

Badanie obiektywne

Obejmuje wyjaśnienie historii życia pacjenta, okoliczności poprzedzających rozwój gonartrozy stawu kolanowego, zebranie skarg i badanie. W trakcie wyjaśnia się obecność czynników prowokujących i stopień ich wpływu na rozwój choroby.

Na tym etapie ważne jest, aby dowiedzieć się, w jakim stanie jest drugie kolano. Jeśli przegapisz obustronną chorobę zwyrodnieniową stawów i skupisz się tylko na kolanie, które bardziej Cię niepokoi, możesz popełnić rażący błąd diagnostyczny.

W tym celu należy przeprowadzić testy funkcjonalne na dwóch kończynach jednocześnie. Zwraca się uwagę na ból przy ruchach czynnych i biernych, wrażliwość na palpację, trzeszczenie (chrupanie) podczas prostowania i zginania. Przewlekłe procesy zapalne prowadzą do pojawienia się torbieli Beckera - wypukłości torebki stawowej do dołu podkolanowego, którą można również wykryć palpacyjnie.

Metody instrumentalne

Pierwszym z nich jest radiografia. Zdjęcie kolana w dwóch projekcjach pozwala na wstępną ocenę stanu stawu i określenie stopnia zaawansowania choroby. Wadą tej metody jest to, że objawy radiologiczne pojawiają się później niż objawy i zmiany morfologiczne towarzyszące artrozie stawu kolanowego.

W takich przypadkach pomaga MRI (rezonans magnetyczny). Możliwe jest określenie początkowych stadiów zmian zwyrodnieniowych w strukturach chrzęstnych i kostnych, możliwa jest ocena stanu więzadeł śródstawowych, łąkotek. Scyntygrafia w kierunku gonartrozy stawu kolanowego dostarcza danych o stanie funkcjonalnym.

Bezpośrednie badanie jamy stawowej jest możliwe za pomocą artroskopii.

W celu ujednolicenia danych diagnostycznych American College of Rheumatology zaproponowało następujące kryteria:

• Wiek powyżej 50 lat.
• Sztywność stawu rano, która utrzymuje się przez co najmniej pół godziny.
• Pękanie, uwarunkowane ruchem (czynnym i pasywnym).

Jeśli tym objawom towarzyszą osteofity stwierdzone na zdjęciu rtg i ból, jest wysoce prawdopodobne, że doszło do gonartrozy stawu kolanowego.

Początkowe stadia choroby mogą nie być wyraźne, dlatego konieczne jest przeprowadzenie diagnostyki różnicowej z innymi patologiami stawowymi, w których leki patogenetyczne dla choroby zwyrodnieniowej stawów (chondroprotektory) będą nieskuteczne.

Należy podjąć wszelkie możliwe środki, aby nie pomylić choroby zwyrodnieniowej stawów z następującymi stanami:

Reumatyzm	Początek w młodym wieku, sztywność poranna powyżej 30 minut, ból nasilający się w spoczynku i słabszy w ruchu, guzki reumatoidalne na skórze, współistniejące zmiany chorobowe narządów wewnętrznych, objawy zatrucia (gorączka, poty), białko C-reaktywne w badaniach krwi.
Kryształowe zapalenie stawów	Ból jest ostry, w nocy lub rano; skóra nad chorym stawem jest obrzęknięta, czerwona, gorąca; kryształy w badaniu mikroskopowym płynu maziowego, zwiększenie stężenia kwasu moczowego we krwi (z dną moczanową).
Spondyloartropatie	Zapalenie stawów innych, niepowiązanych stawów (staw międzyżebrowy, lędźwiowy); procesy zapalne w ścięgnach; uszkodzenie rogówki, skóry, błon śluzowych.

W Międzynarodowej Klasyfikacji Chorób Dziesiątej Rewizji (ICD 10) wszystkim tym chorobom przypisuje się indeks „M", ale inny kod numeryczny.

Są to zasadniczo różne procesy patologiczne, które wymagają profesjonalnego podejścia do diagnozy i kwalifikowanego leczenia.

Środki terapeutyczne

Jeśli jest choroba, muszą istnieć sposoby na wyleczenie artrozy stawu kolanowego. I istnieją. Pomoc można nieść na różne sposoby.

Na pierwszym miejscu są osiągnięcia medycyny tradycyjnej, opartej na dogłębnym badaniu przyczyn i mechanizmu choroby. Stosuje się tu metody medyczne i chirurgiczne. Właściwe leczenie wymaga konsekwentnego i kompleksowego stosowania leków, metod fizjoterapeutycznych i działań rehabilitacyjnych.

Drugi sposób to leczenie środkami ludowymi. Skuteczność tych metod jest, delikatnie mówiąc, wątpliwa. Ale są używane, ponieważ możliwe jest zmniejszenie objawów choroby w domu. Środki ludowe mogą być stosowane wyłącznie jako dodatek do leczenia farmakologicznego lub jako część kompleksowej terapii, konieczne jest uzyskanie zgody lekarza prowadzącego!

pomoc lekarska

Ten rodzaj leczenia obejmuje stosowanie różnych leków. W przypadku efektów leczniczych stosuje się leki z różnych grup:

1. niesteroidowe leki przeciwzapalne, przeciwbólowe, opiaty;
2. leki objawowe o powolnym działaniu (chondroprotektory);
3. hormony glukokortykoidowe;

NLPZ, szybkie leki przeciwbólowe, opiaty

Leki z tej grupy mają na celu eliminację bólu. Zespół bólowy dość mocno psuje życie pacjentom z artrozą, jego usunięcie znacząco poprawia jakość życia człowieka. NLPZ, anilidy, nie-narkotyczne i narkotyczne środki przeciwbólowe są do tego zdolne.

Częstą wadą są skutki uboczne. Leki te negatywnie wpływają na nerki, mechanizmy ochronne przewodu pokarmowego. Alternatywą, która może zmniejszyć szkodliwe objawy, są zastrzyki. Podanie domięśniowe w mniejszym stopniu uszkadza żołądek i przyspiesza działanie.

Ze względu na działania niepożądane leki z tej grupy są przepisywane podczas zaostrzeń, wymagany jest staranny dobór dawki.

Główną zaletą NLPZ jest wiele postaci do leczenia miejscowego (maści, żele). Pozwala kontrolować objawy choroby w domu.

Leki przeciwbólowe o działaniu ośrodkowym są przepisywane na krótki okres, przy nieskuteczności pozostałych dwóch grup. Najpopularniejszy opiat jest przepisywany podczas zaostrzenia, częściej z obustronną chorobą zwyrodnieniową stawów. Te leki uzależniają. Nie możesz ich wziąć na własną rękę!

Objawowe wolno działające leki

Działanie tych substancji jest dwojakie: mają zdolność zmniejszania bólu (podobnie jak NLPZ) oraz przyczyniają się do odbudowy chrząstki szklistej. Często nazywane są chondroprotektorami.

Efekt rozwija się przez kilka tygodni (2-8) i utrzymuje się po anulowaniu przez 2-3 miesiące.

Oprócz siarczanu chondroityny i glikozaminoglikanów w tej grupie znajdują się preparaty na bazie kwasu hialuronowego, związków pochodzących z awokado i soi.

Najbardziej przebadane i popularne chondroprotektory (siarczan chondroityny i glikozaminoglikany) to gotowe składniki chrząstki stawowej. Dobrze wchłania się do krwi, tworzy wysokie stężenia w jamie stawowej. Aby przyspieszyć działanie, zastrzyki można wykonać bezpośrednio w staw.

Udowodniono, że siarczan chondroityny, przyjmowany w kursach przez dwa lata w dziennej dawce 800 mg, ma stabilizujący wpływ na przestrzeń stawową w chorobie zwyrodnieniowej stawu kolanowego II stopnia.

Związki z awokado/soi mają działanie przeciwzapalne. Dzięki hamowaniu kolagenazy (enzymu rozkładającego) znacznie spowalniają niszczenie chrząstki, zwiększają syntezę „własnego" kolagenu. Są również bardzo dobrze tolerowane.

Pochodne kwasu hialuronowego stosuje się w postaci iniekcji dostawowych. Fundusze te, podobnie jak chondroprotektory, poprawiają stan funkcjonalny stawu kolanowego.

Mechanizm działania różnych leków o powolnym działaniu objawowym jest nieco inny, dlatego zaleca się ich łączne stosowanie. Wysoki poziom bezpieczeństwa pozwala na przyjmowanie chondroprotektorów przez długi czas bez namacalnej szkody dla organizmu.

glikokortykosteroidy

Główne działanie to przeciwzapalne. Fundusze te są przepisywane, gdy NLPZ są nieskuteczne. Formy tabletek uszkadzają również wyściółkę żołądka. Istnieją formularze do wstrzyknięć dostawowych.

Mają liczne reakcje uboczne, dlatego nie należy nadużywać leków hormonalnych do deformacji artrozy stawu kolanowego.

Nazwa grupy	Zalety	Wady
NLPZ, leki przeciwbólowe, opiaty	Szybki efekt, wiele form do stosowania miejscowego.	Skutki uboczne, niestabilny efekt, niebezpieczny dla pacjentów w podeszłym wieku, pojawia się uzależnienie.
Chondroprotektory	Działają patogenetycznie, mają długotrwały efekt, są nietoksyczne, istnieją formy do stosowania zewnętrznego i dostawowego.	Powolny rozwój efektu.
Hormony	Szybki efekt tam, gdzie NLPZ nie wystarczą; formy do podawania dostawowego.	Skutki uboczne, niestabilny efekt, długotrwałe stosowanie jest niemożliwe.

etnonauka

W domu możesz zmniejszyć objawy choroby za pomocą środków ludowej. Istnieje wiele przepisów, ale jest kilka, ale:

• nie przeprowadzono żadnych badań klinicznych;
• niemożliwe jest dokładne dozowanie substancji leczniczej;
• wskazania nie są jasno określone;
• indywidualna tolerancja środków ludowej nie jest brana pod uwagę;

Zalety obejmują szeroki zakres terapeutyczny, duży wybór do użytku zewnętrznego. Popularne są domowe okłady i nalewki, maści.

O skuteczności leczenia domowego może świadczyć fakt, że do przygotowania używa się substancji biologicznie czynnych (guma, żółć, napary z roślin leczniczych).

Ponadto właściwe leczenie środkami ludowymi rozpoczyna się od przestrzegania diety, utraty wagi. Już sama ta metoda mająca na celu zmniejszenie obciążenia stawu może cofnąć chorobę zwyrodnieniową stawu kolanowego I stopnia (warunkiem jest młody wiek, wystarczające zdolności kompensacyjne). Zdrowe odżywianie samo w sobie stymuluje zdolności regeneracyjne organizmu. W skład diety wchodzą: lekkie uczucie głodu, warzywa, świeżo wyciskane soki. Wskazane jest dodanie do diety niskotłuszczowych galaretek, galaretek.

Środki zewnętrzne są bardzo zróżnicowane. Działają głównie drażniąco i rozgrzewająco. Najczęściej badanymi składnikami są żółć, sulfotlenek dimetylu i bischofit. Żółć należy stosować medycznie, a nie pobierać niezależnie od zwłok zwierzęcia. Dimetylosulfotlenek jest analogiem chemicznego środka bojowego, gazu musztardowego. Bischofit jest pochodną oleju. Taka jest różnica w pochodzeniu.

Wszystkie trzy leki mają działanie przeciwzapalne, jednak w domu należy je stosować wyłącznie po konsultacji z lekarzem. Substancje te mają również przeciwwskazania i cechy zastosowania.

Nie wolno nam zapominać o efekcie placebo w leczeniu środków ludowej.

Ostatnią rzeczą, którą chcę przekazać, jest to, że dana osoba ma jedno zdrowie. Nie powinieneś całkowicie polegać na pozornej prostocie i taniości środków ludowej. Jeśli już zdecydowałeś się ich spróbować, zwróć większą uwagę na bolący staw. Postęp choroby na tle leczenia środkami ludowymi jest powodem do ponownego rozważenia podejścia do terapii.

Jeśli zdiagnozowana zostanie choroba zwyrodnieniowa stawu kolanowego stopnia 2 lub wyższego, lepiej nie zadzierać z tradycyjną medycyną. Lub odłóż to na okres remisji. Niesatysfakcjonujące leczenie jest wskazaniem do złożonej interwencji chirurgicznej.